Akciğer Tansiyonu, Tansiyon denildiğinde akla gelen atardamarlar da oluşan kan basıncıdır. Sol karıncığın aorta attığı kanın oluşturduğu bu basınç arttığında yüksek tansiyon, tıbbi ismiyle hipertansiyondan bahsedilir. Oysa, bir başka yüksek tansiyon daha mevcuttur. Vücuttan geriye dönen oksijenden fakir kanı akciğerlere ulaştıran damarlardaki kan basıncı artarsa buna akciğer yüksek tansiyonu, tıbbi ismiyle pulmoner hipertansiyon ismi verilir.
Akciğere giden damarlardaki basınç atardamarlarda bulunanın ancak dörtte bir kadardır. Ölçülmesi kolay bir iş değildir. Akciğere giden damarlar ya da dallarının hiçbiri deriye yakın bulunmadığı için basınçları dışarıdan ölçülemez. Kesin ölçüm için kasıkta bulunan veya boyundaki bir toplardamara sokulan ince bir boru ile (Katater) kalbin sağ odalarından geçirilip akciğerlere kadar gönderilir. Bu yöntem ancak çok gerekli durumlarda kullanılır. Bu yöntem yerine, onun kadar hassas olmasa da kalbin ultrasonla muayenesi (Eko) esnasında elde edilen ölçümlere dayanarak akciğerdeki basınç tahmin edilebilir.
Halsiz bırakmaya ve çabuk yorulma sebep olur. Akciğer damarlarında bulunan basıncın yükselmesi, birleşik kaplarda bulunduğu gibi toplardamar ağıyla tüm vücudu etkileyip birbiriyle ilgisiz gibi gözüken birkaç soruna sebep olur. Normalde sağ karıncık oksijen yönünden fakir olan kanı akciğere gönderdiğinde düşük bir basınca karşı çalışmaya alışmıştır.
Akciğerlerde bulunan bu basınç arttıkça sağ karıncığın duvarı bir haltercinin kolunun kalınlaşması şeklinde kalınlaşarak basınçla baş etmeye çalışır ve bir süre sonra yorularak, genişler.
Kalbin sağ üst ve alt odaları arasında bulunan kapak tam kapanamaz duruma gelir. Kanın bir kısmı akciğerlere ulaşacağına geriye, sağ kulakçığa gitmeye başlar, bu odacıkta bulunan basınç artar. Artan basınç, kanı kalbe geri ulaştıran damarlara yansır. Dirençle karşılaşan kan organlarda birikmeye başlar. Doktor muayeneye gidildiğinde karaciğerin büyüdüğünü, bacakların şiştiğini, ağır durumlarda karnın şiştiğini kolay bir şekilde anlar. Başka organlar da şişer fakat muayene yaparak anlamak kolay değildir.
Hem kanın kalbe geri gidişinin güçleştiği hem de her kalp attığında sağ karıncıkta bulunan kanın bir kısmı ileriye doğru gideceğine geriye doğru gittiği için akciğerlere ulaşan kan azalır. Bu da akciğerlerde oksijen ile dolup sol karıncık ile vücuda atılacak kanı azaltır. Dokulara ihtiyaç duyduğundan daha az kan ve bu sebeple daha az oksijen ulaştığı için halsizlik, bitkinlik, çabuk yorulma gibi şikâyetler meydana gelir.
Akciğerlerdeki basıncın yükselme sebebi?
Akciğerlere atılan kan, bir ağacın gövdesinden giderek küçülen dallara ve sonunda yapraklara gider gibi hava keseciklerin etrafını saran kılcal damarlara ulaşır. Burada oksijenle dolmasının ardından akciğer toplardamarları ile kalbin sol üst odası sol kulakçığa, arasındaki kapaktan gidip sol karıncığa, oradan da aorta atılıp tüm vücuda yayılır. Akan kan bu uzun yolun herhangi bir bölgesinde bir engelle karşılaşırsa basınç artar.
1 Bebeğin kalbi delikse
Kalbinde delikle doğan bebeklerde kan kalbin sol tarafından sağ tarafına geçer. Kalp bu şekil attığında akciğere normal olandan gitmesi gerekenden daha çok kan gider. Bu durumla uğraşmak zorunda kalan akciğer damarları ağır ağır duvarlarını kalınlaştırır. Zamanla bu kalınlık o derece artar ki kan akımını engelleyerek, basıncı arttırır. Kaş yapayım derken göz çıkarmaya benzer bu durumu önlemek için kalpteki delik hastalık ilerlemeden kapatılmalıdır.
2 Kalp zayıflaması
Sol karıncık gücünün azalması ve kasılması azalırsa pompalaması gerekli kanın hepsi vücuda atılamaz, geride kan birikir. Bu da yeni oluşacak kana engel olur, basınç yükselmeye başlar. Kalp krizi ya da kalp kası hastalıkları neticesinde meydana gelen kalp yetersizliğinde sık gözüken akciğer yüksek tansiyonu bu şekilde meydana gelebilir. Kalp yetersizliği tedavisi bir ölçüde de olsa basıncı düşürür.
